Złote Globy, BAFTA i Złote Palmy dla Anime

Zarówno temat, jak i sam artykuł mogą stanowić wartą zgłębienia, filmową ciekawostkę. We wcześniejszej publikacji przyglądałem się Oscarowym sukcesom wśród anime. Dziś jednak pora na inne prestiżowe nagrody, które trafiły w ręce twórców japońskich animacji. Statuetki Złotych Globów, BAFTA czy Złotych Palm nieczęsto towarzyszą tym produkcjom, a ich premiery na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes można policzyć na palcach lewej dłoni Frodo Bagginsa. Nie oznacza to jednak, że nigdy się nie zdarzyły. Zebrałem tu istotniejsze wyróżnienia, o których także każdy miłośnik azjatyckiej kultury powinien wiedzieć.

Foto: Daniel 'zoNE’ Gabryś
(Aby powiększyć kliknij screen lub link.)

Złoty Glob (Golden Globe)

To amerykańska nagroda przyznawana od 1944 roku przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej, a od 2023 roku przez Dick Clark Productions. Najlepszy pełnometrażowy film animowany to jedna z najmłodszych kategorii – zapoczątkowana w 2006 roku. Pierwszym anime w historii oraz jedynym do tej pory, który uhonorowany został taką statuetką, w 2024 roku, był „Chłopiec i czapla” (w tłumaczeniu z oryginalnego tytułu „Jak żyjecie?”) – który pełni rolę autobiograficznej kulminacji pracy reżysera Hayao Miyazakiego – jednego z założycieli legendarnego Studia Ghibli. Szerzej omawiałem tę pozycję w artykule poświęconym laureatom Oscarów za najlepszy pełnometrażowy film animowany. To jednak nie jedyne statuetki, jakie trafiły do Studia Ghibli w tym wyjątkowym roku.

Nagrody w kategorii: Najlepszy pełnometrażowy film animowany:

Tytuł	Gala	Reżyser	Studio
Chłopiec i czapla	2024	Hayao Miyazaki	Studio Ghibli

 

Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA)

To przyznawana od 1948 roku nagroda Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. Podobnie jak w przypadku Złotych Globów, Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszy film animowany to jedna z najmłodszych kategorii – wprowadzona także w 2006 roku. Pierwszym anime w historii – oraz jak dotąd jedynym – uhonorowanym ową statuetką w 2024 roku, był „Chłopiec i czapla”. Niewątpliwie to najbardziej nagradzane anime w historii.

Nagrody w kategorii: Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszy film animowany:

Tytuł	Gala	Reżyser	Studio
Chłopiec i czapla	2024	Hayao Miyazaki	Studio Ghibli

 

Złota Palma (Palme d’Or)

Choć animacje nieczęsto zdobią galę Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes, a obowiązujące kategorie nie sprzyjają ich obecności, to w ostatnich latach możemy zauważyć zmieniające się trendy. Już od pierwszej premiery anime podczas 71. MFF w Cannes, japońskie animacje regularnie zaczęły pojawiać się wśród premier Festiwalu – zarówno na oficjalnej selekcji, jak na tych równoległych.

Pierwszym anime, mającym premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes, było Mirai, pokazane w 2018 roku. Od tej pory swoje premiery na tym festiwalu miały także tytuły takie jak Belle (z 14-minutową owacją na stojąco), Anzu – Kot-duch czy rekonstruowana edycja Angel’s Egg w 4K. W 2024 roku następuje przełom – po raz pierwszy Honorową Złotą Palmę otrzymuje studio, a nie konkretna osoba. Co więcej, po raz pierwszy w historii Złota Palma trafia do studia japońskiej animacji, czyli legendarnego Studia Ghibli, w uznaniu za całokształt twórczości.

„For the very first time, Iris Knobloch and I decided to awarded the honorary Palme d’or to a studio, rather than a single creative. And what a studio! Represented by Gorō Miyazaki, I give you the Studio Ghibli!”

Nagrody w kategorii: Honorowa Złota Palma:

Gala	Laureat
2024	Studio Ghibli

 

Premiery anime na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes:

Tytuł	Gala	Reżyser	Studio
Mirai	71. MFF w Cannes (2018), Directors’ Fortnight	Mamoru Hosoda	Studio Chizu
Belle	74. MFF w Cannes (2021), Official Selection – Cannes Premiere	Mamoru Hosoda	Studio Chizu
Anzu. Kot-duch	77. MFF w Cannes (2024), Directors’ Fortnight	Yoko Kuno, Nobuhiro Yamashita	Shin-Ei Animation, Miyu Productions
Angel’s Egg 4K	78. MFF w Cannes (2025), Official Selection – Cinéma de la Plage, Restored prints	Mamoru Oshii	Studio Deen

 

Podsumowanie

Nie ma wątpliwości, że rok 2024 to święto dla Miyazakiego, a także całego świata anime, gdyż w czasie kulminacji swojej kariery doczekał się nie tylko drugiego Oscara, ale także pierwszego Złotego Globu w kategorii najlepszego pełnometrażowego filmu animowanego, pierwszej nagrody BAFTA w kategorii najlepszy film animowany oraz pierwszej Złotej Palmy. Poza tym „Chłopiec i czapla” otrzymał także takie nagrody jak: Annie – Międzynarodowego Stowarzyszenia Twórców Filmu Animowanego za najlepsze indywidualne osiągnięcie: animacja postaci dla Takeshi Honda (I) oraz za najlepsze indywidualne osiągnięcie: storyboarding dla Hayao Miyazaki; Satelitę Międzynarodowej Akademii Prasowej za najlepszy film animowany lub łączący w sobie różne media; nagrodę Bostońskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych za najlepszy film animowany; nagrodę Ryuu Masayuki Japońskiej Akademii Filmowej i wiele, wiele innych. Pozostaje mieć nadzieję, że nie będą one ostatnimi oraz z niecierpliwością wypatrywać kolejnych znakomitych produkcji.

Autor: Daniel 'zoNE’ Gabryś