Systemy śledzenia ruchu i nasłuchu radiowego – śledzenie na żywo lotów samolotów, rejsów statków oraz zdarzeń zakupowych

Systemy śledzące są tak powszechne w obecnych czasach, że przestają nas dziwić – my również przestajemy się im sprzeciwiać. Ogromne bazy danych przechowujące niezliczone zasoby danych na nasz temat także nie robią już na nas większego wrażenia. Śledzeni jesteśmy zawsze i wszędzie. Dziś jednak postanowiłem zająć się zagadnieniem od drugiej strony monitora, skupiając się na systemach, dzięki którym to my stajemy się śledzącym lub nasłuchującym świat!

W tym krótkim artykule mam zamiar przedstawić kilka międzynarodowych (i nie tylko) systemów pozwalających nam śledzić ruch na świecie. Stanowią one również ogromne archiwum danych historycznych, z których często można wyciągnąć bardzo interesujące informacje.

Flightradar24 – lokalizacja statków powietrznych na żywo

Flightradar24 to serwis określający aktualną, jak i historyczną lokalizację statków powietrznych. Dzięki wyświetlaniu pozycji na mapie Google, system pozwala na bieżąco śledzić losy praktycznie każdego lotu oraz przeglądać wcześniejsze ich zapisy. Przez co serwis sam w sobie stanowi bardzo bogatą bazę wiedzy nie tylko o ruchu lotniczym na świecie, ale również o tym, co wchodzi w jego skład.

Przedsięwzięcie to rozpoczęte zostało w 2006 roku, m.in. za sprawą Szweda polskiego pochodzenia, a dziś śmiało może określić je najbardziej znanym rozwiązaniem tego typu. Dzięki niemu, w czasie rzeczywistym śledzić możemy zarówno rozmieszczenie ruchu lotniczego, trasy poszczególnych lotów (wraz z miejscem startu i lądowania), numery obecnie odbywanego lotu, informacje o statku powietrznym, który go odbywa, jak i parametry szczegółowe, takie jak pozycja, wysokość, prędkość, kierunek lotu, zdjęcie samego statku oraz źródło, z jakiego się o danym locie dowiedzieliśmy. Wchodząc w szczegóły statku prześledzić możemy także historię przelotów. W szczegółach lotniska natomiast prześledzić możemy wszystkie loty, które na nim się odbywają.

Dane lokalizacyjne pozyskiwane są tutaj z kilku źródeł. Głównie z odbiorników ADS-B (Automatic dependent surveillance-broadcast) odbierających dane ze wszystkich statków wyposażonych w transponder ADS-B, a także odbiorników MLAT, danych radarowych, czy satelitów wyposażonych w odbiorniki ADS-B.

Sporadycznie zdarzało się oczywiście przypadki, w których dane te były zafałszowywane, jednak są to jednostkowe przypadki. W systemie nie są także dostępne niektóre rządowe loty, jak w przypadku np. cesarza i premiera Japonii, gdyż ich nadzór został wyłączony.

Strona dostępna pod adresem: https://www.flightradar24.com/.

Nasłuch radiowy ruchu lotniczego i nie tylko

Śledzenie przelotów to dla Ciebie za mało? Może czas dodać do tego nasłuch radiowy ruchu lotniczego? I to da się zrobić. Live Air Traffic, to strona pozwalająca na bieżące prowadzenie nasłuchu częstotliwości radiowych wykorzystywanych przez lotnictwo na wybranych lotniskach z całego świata – jak sami autorzy piszą: prosto „z ich słuchawek do Ciebie”. Platforma posiada również zapisy historyczne, dzięki czemu nie przegapisz niczego. W ten sposób wsłuchując się w komendy padające na wierzy oraz obserwując lot na żywo na radarze możesz się poczuć jak prawdziwy kontroler lotów. W aplikacji dostępne są również np. polskie lotniska we Wrocławiu.

Strona Live Air Traffic dostępna jest pod adresem: https://www.liveatc.net/. Poszukując jednak wrocławskiego lotniska, możemy skorzystać z linku z wyszukiwarki: https://www.liveatc.net/search/?icao=epwr.

Jeżeli byśmy chcieli jednak posłuchać innych kanałów radiowych na obszarze całego globu, w takim wypadku możemy skorzystać ze strony WebSDR, która jest istną bazę pomniejszych serwisów oferujących swoje usługi SDR (software-defined radio – radio definiowane programowo) w różnych lokalizacjach na świecie.

Strona Live WebSDR dostępna jest pod adresem: http://websdr.org/.

Marine Traffic – lokalizacja statków na żywo

Marine Traffic to bliźniaczy serwis do Flightradar24, skupiający się tym razem na ruchu morskim, a nie lotniczym. Dzięki niemu możemy śledzić położenie większości statków na świecie, poznając ich nazwę, typ, znak wywoławczy, numer IMO, ENI, MMSI, wymiary, położenie, prędkość, kurs, poziom zanurzenia, załadowanie statku, jak i zdjęcia samego statku (jeżeli są dostępne). Program działa dzięki danym przesyłanym przez AIS (System Automatycznej Identyfikacji). Dane odbierane przez stacje AIS trafiają do bazy danych programu, dzięki czemu na bieżąco możemy śledzić położenie wszystkich statków będących w zasięgu, wyposażonych w odpowiedni transponder.

Podobnie, jak w poprzednim przypadku, zdarzało się, że dane pokazane przez aplikację były zafałszowywane pod wpływem ataków (jak w wypadku rejsu jachtu prezydenta Rosji skierowanego do „piekła” z fałszywym znakiem wywoławczym, odnoszącym się do aktualnej sytuacji politycznej), jednak są one jednostkowe.

Strona dostępna jest pod adresem: https://www.marinetraffic.com/.

OSOZ – śledzenie recept w Ogólnopolskim Systemie Ochrony Zdrowia

Ostatnim systemem, jaki chciałem tu opisać jest Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia, a właściwie sam jego rdzeń, pozwalający na wyciągnięcie ciekawych informacji. OSOZ to system informacyjny „zaprojektowany w celu wspomagania zdrowia społeczeństwa, integrujący całą służbę zdrowia i umożliwiający wzajemną wymianę informacji pomiędzy podmiotami”. System stworzony przez firmę Kamsoft, obejmujący swoją siecią system opieki zdrowotnej w całym naszym kraju. Ja jednak skupię się tylko i wyłącznie na jednym jego aspekcie, a dokładniej „rdzeniu systemu”, pozwalającym śledzić wszystkie zdarzenia związane z realizacją recept oraz e-recept na terenie całego naszego kraju.

Aplikacja w bardzo przyjazny sposób zarówno na mapie, jak i w tabeli, odnotowuje każdą realizację recepty w Polce. Co z tym idzie, w bardzo łatwy sposób możemy śledzić, gdzie obecnie (i historycznie) realizowane są recepty, gdzie realizowanych jest ich najwięcej w danym dniu, jak duży procent recept stanowią e-recepty, ile z nich ma refundację oraz jaka jest ich całkowita wartość. Kiedyś system wyświetlał jeszcze informacje z dokładnymi numerami recepty, jednak te z czasem zostały ukryte.

Poza bieżącymi informacjami, ładnie przedstawione są także dane dobowe, roczne, jak i z całej historii funkcjonowania systemu – zarówno przy pomocy liczb, jak i wykresów. To dobry sposób, by prześledzić sobie aktualny ruch z obiegu recept w całym kraju. Szybkość pojawiania się kolejnych realizacji leków niestety robi wrażenie oraz pokazuje, jak wiele leków w naszej gospodarce krąży.

Strona dostępna jest pod adresem: https://www.osoz.pl/core/.

Te, jak i wiele innych systemów mogą pozwolić nam na śledzenie jednocześnie ogromnej ilości danych w czasie rzeczywistym, a zestawiając je z informacjami dodatkowymi, można prowadzić bardzo pogłębione analizy interesujących nas zagadnień. Dla „zwykłego laika” natomiast, dane te świetnie przedstawiają, jak dużo rzeczy dzieje się wokół nas, z czego bardzo często nie zdajemy sobie sprawy. Zachęcam także do własnych poszukiwań innych ogromnych baz danych i dzielenia się nimi z innymi!

Autor: Daniel 'zoNE’ Gabryś